ខណៈពេលដែលឧស្សាហកម្មសំណង់កំពុងមានសម្ទុះអភិវឌ្ឍយ៉ាងខ្លាំង វិស័យស្ថាបត្យកម្មកម្ពុជា ក៏មានការវិវត្តរីកចម្រើនផងដែរ កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ លោក មឿន ញាណ ការីនិពន្ធភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍អចលនទ្រព្យ បានធ្វើការពិភាក្សាជាមួយលោក ហ៊ុន ចាន់សាន ជាស្ថាបត្យករវ័យក្មេងមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បី និងជាអនុប្រធានសមាគមស្ថាបត្យករកម្ពុជា (CSA) ដើម្បីពន្យល់អំពីទស្សនវិស័យ ការរីកចម្រើន និងដំណើរវិវត្តនៃវិស័យស្ថាបត្យកម្មខ្មែរនៅក្នុងសង្គមកម្ពុជាសព្វថ្ងៃ។
ខាងក្រោមនេះគឺជាខ្លឹមសារនៃបទសម្ភាសខ្លះៗ ដូចតទៅ ៖
តើអ្វីខ្លះទៅដែលលោកបានពិនិត្យឃើញមានការផ្លាស់ប្តូរផ្នែកស្ថាបត្យកម្មនៅក្នុងការរស់នៅរបស់ប្រជាជនកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន?
បើតាមបទពិសោធរបស់ខ្ញុំ ខ្ញុំបានទទួលសំណួរបែបនេះជាញយដង។ ចំណែកកិច្ចការយ៉ាងច្រើនទាក់ទងទៅលំនៅឋាន និងការិយាល័យ ឬអគាររស់នៅ គឺមានភាពល្អប្រសើរជាងបច្ចុប្បន្ន។
តាមបណ្តាគម្រោងលំនៅឋាននានា អតិថិជនតែងចង់បានទីធ្លាខាងក្រៅធំទូលាយជាងមុនដោយសារពួកគេចង់ផ្សារភ្ជាប់ជីវិតរស់នៅផ្នែកខាងក្នុងទៅនឹងបរិស្ថានខាងក្រៅ ហើយពួកគេយល់ថា ការប្រើគ្រឿងបរិក្ខារដែលមានគុណភាពល្អដូចជាកញ្ចក់ពីរជាន់ដើម្បីការពារសំឡេងរំខាន និងកាត់បន្ថយកម្តៅព្រះអាទិត្យដ៏ក្តៅនៅប្រទេសកម្ពុជា ជាដើម។
អតិថិជនមានការយល់ដឹងអំពីផលិតផល និងគុណភាពនៃគ្រឿងបរិក្ខារ ដោយសារតែប្រជាជនកម្ពុជាបច្ចុប្បន្នមានជីវភាពរស់នៅកាន់តែទំនើប និងភាពមមាញឹក នឹងការងារផងនោះ គឺពួកគេក៏ត្រូវការការកម្សាន្ត និងការសម្រាកលំហែផងដែរ។
ចុះនៅតាមការិយាល័យ ឬកន្លែងធ្វើការងារវិញ តើមានអ្វីប្រែប្រួលខ្លះដែរ?
សម្រាប់ការិយាល័យ ឬកន្លែងធ្វើការងារ អតិថិជនខ្ញុំចង់បានការរចនា និងរចនាសម្ព័ន្ធរបស់វា គឺអាចធ្វើឲ្យបុគ្គលិករបស់ពួកគាត់អាចធ្វើការប្រាស្រ័យទាក់រវាងគ្នាបានងាយស្រួល និងអាចធ្វើការបានច្រើនម៉ោងជាងមុនជាមួយគ្នា។ “កន្លែងធ្វើការងាររួមកាន់តែធំ កន្លែងការងារជាលក្ខណៈបុគ្គលកាន់តែតិច” ហាក់បីដូចជាទិសដៅថ្មីនៃផ្នត់គំនិតសម្រាប់កន្លែងធ្វើការបើប្រៀបធៀបទៅនឹងការដាក់ឲ្យបុគ្គលិកអង្គុយធ្វើការទល់មុខគ្នាខណ្ឌដោយឡែកពីគ្នា។
ប្រជាជនកម្ពុជាមានការប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាល្អប្រសើរជាងមុន ដោយពួកគេធ្វើការរួមគ្នា ចេញទៅខាងក្រៅរួមគ្នា និងធ្វើដំណើរកម្សាន្តថ្ងៃវិស្សមកាលជាមួយគ្នាទៀតផង។
ទាំងនេះគឺជាសម្ព័ន្ធភាពដ៏ល្អក្នុងក្រុមការងារដែលក្រុមហ៊ុននានាចង់បាន។ ដូច្នេះហើយពួកគេច្រើនតែធ្វើការក្នុងការិយាល័យបានយូរជាងមុន ហើយការចេញទៅលម្ហែ និងការចេញទៅផ្ទះក្រោយពីម៉ោងការងារ គឺមិនមានភាពតឹងតែងដូចមុននោះទេ។ បម្រែបម្រួលនេះក៏ដោយសារតែភាពរីកចម្រើននៃសង្គមរស់នៅផង រួមទាំងការកម្សាន្តផងដែរ។
តើលោកអាចចង្អុលបង្ហាញបានទេ បច្ចុប្បន្ននេះសំណង់ថ្មីៗណាខ្លះ ដែលបានរួមបញ្ចូលស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ?
ជាបឋម ខ្ញុំមិនគិតថា គ្រប់អគារទាំងអស់ត្រូវតែមានរចនាប័ទ្មឬវប្បធម៌ ឬក៏អត្តសញ្ញាណខ្មែរនោះទេ។ នេះគឺជាប្រទេសកម្ពុជាក្នុងសម័យសកលភាវូបនីយកម្ម ហើយយើងមិនចាំបាច់រឹតបន្តឹងដោយប្រកាសប្រាប់គេឯងថា យើងជាខ្មែរដើម្បីរក្សាអត្តសញ្ញាណ ឬសិល្បៈខ្មែរនោះទេ។
រចនាប័ទ្មខ្មែរត្រូវបានបន្សល់ទុក និងបន្តប្រើប្រាស់ចាប់តាំងពីសម័យបុរាណរហូតដល់សម័យអង្គរ និងបន្តរហូតមកដល់ស្ថាបត្យកម្មថ្មីៗរបស់ខ្មែរ ក៏ព្រោះតែសង្គមរបស់យើងមានភាពរីកចម្រើនជាបន្តបន្ទាប់ ហើយនឹងបន្តទៅមុខទៀតក្រោមឥទ្ធិពលរបស់សាសនា ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ បរិស្ថាន ការរស់នៅបែបសម័យថ្មី តម្រូវការថ្មីៗ និងអ្វីៗដែលមានផ្តល់ជូនទៅដល់អតិថិជននៅលើទីផ្សារ រួមមានទាំងគ្រឿងបរិក្ខារ បច្ចេកវិទ្យាថ្មីៗ និងសមស្របទៅសម័យសកលភាវូនីយកម្មផងដែរ។
បើទោះជាយ៉ាងនេះក្តី ខ្ញុំឯកភាពថា ស្ថាបត្យកម្មខ្លះគប្បីមានរួមបញ្ចូលនូវស្ថាបត្យកម្មខ្មែរ និងលើកកម្ពស់ឲ្យអគាររដ្ឋាភិបាល អគារស្ថាប័ន វិទ្យាស្ថាន និងរមណីយដ្ឋាន(រីសត)មានរចនាប័ទ្មខ្មែរ។
ខ្ញុំជឿជាក់ថា អគារស្ថាបត្យកម្មខ្មែរកាន់តែច្រើនគួរតែបង្ហាញខ្លួននាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដើម្បីតំណាងឲ្យសម័យកាលដ៏រុងរឿងបន្តពីបុព្វបុរសរបស់យើង ប៉ុន្តែពេលនេះក៏ជាពេលដែលយើងត្រូវស្វែងរកអ្វីដែលថ្មី សម្រាប់មនុស្សជំនាន់ថ្មីរបស់យើងដែរ។
នៅក្នុងវិស័យសំណង់ និងស្ថាបត្យកម្មនាពេលបច្ចុប្បន្ន តើយើងគួរអភិវឌ្ឍដោយរបៀបណា?
បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសកម្ពុជាត្រូវការសណ្ឋាគារដើម្បីផ្តល់ជាកន្លែងស្នាក់នៅដល់ភ្ញៀវទេសចរ អគារពាណិជ្ជកម្មសម្រាប់ការប្រកបជំនួញអាជីវកម្ម ផ្សារទំនើបសម្រាប់ការដើរទិញទំនិញ ការលម្ហែកម្សាន្ត និងការអភិវឌ្ឍតាមតំបន់ឆ្នេរជាដើម។ នេះជាជីវិតរស់នៅបែបថ្មីរបស់ខ្មែរយើង។
អគារដែលល្អត្រូវតែមានអ្វីដែលឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការទាំងនេះយ៉ាងណាមិញ យើងចាំបាច់ត្រូវតែយល់ដឹងអំពីច្បាប់គោលមួយចំនួនដូចជាកត្តាអាកាសធាតុត្រូពិកនៅកម្ពុជា ស្ថានភាពទម្រង់ដី បរិស្ថានជុំវិញអគារ និងផាសុកភាពរបស់អ្នកស្នាក់នៅ រស់នៅ ឬការប្រើប្រាស់។
ពិភពលោកបច្ចុប្បន្នកំពុងតែប្រឈមនឹងដំណើរសកលភាវូបនីយកម្ម។ ដូច្នេះសំណង់ស្ថាបត្យកម្មថ្មីៗរបស់ខ្មែរគួរតែឆ្លើយតបទៅនឹងឧបសគ្គរបស់ពិភពលោកជាជាងការជាប់ផុងជាមួយនឹងផ្នត់គំនិតពីអតីតកាល។
យើងគប្បីត្រូវមានមោទនភាពជាមួយនឹងសមិទ្ធផលពីអតីតកាលរបស់យើង តែក៏ត្រូវស្វែងរកអ្វីដែលថ្មីសម្រាប់ពេលអនាគតជានិច្ចផងដែរ៕